Odpowiedzialność przewoźnika za uszkodzony towar. Co mówi prawo transportowe?

W świecie transportu drogowego towarów przewoźnik odgrywa kluczową rolę. Jego zadaniem jest dostarczenie przesyłki z punktu A do punktu B, zgodnie z założonym harmonogramem i w nienaruszonym stanie. Nie zawsze jednak wszystko idzie zgodnie z planem. Co dzieje się, gdy przesyłka zostaje uszkodzona? Jaką odpowiedzialność ponosi przewoźnik w takim przypadku? Czy są sytuacje, w których przewoźnik może uniknąć odpowiedzialności?

Odpowiedzialność przewoźnika w świetle prawa

Przepisy regulujące te kwestie są precyzyjne. Zgodnie z art. 65 prawa przewozowego: „Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania oraz za opóźnienie w przewozie przesyłki” (źródło: www.sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/prawo-przewozowe). Podobne przepisy znajdują się w Konwencji dotyczącej umowy o międzynarodowym przewozie drogowym towarów (CMR*). Zgodnie z art. 17 tej konwencji, przewoźnik odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru, lub za jego uszkodzenie, które nastąpiło w czasie między przyjęciem towaru a jego wydaniem.

*Konwencja CMR (ang. Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road), która stanowi międzynarodowy standard regulujący przewóz drogowy towarów, została podpisana w Genewie w 1956 roku. Obecnie jest stosowana przez większość krajów europejskich oraz niektóre kraje Azji i Afryki.

Powody uszkodzenia przesyłek w transporcie

Wszystko zależy od specyfiki danej sytuacji, a ostateczna odpowiedzialność przewoźnika jest często kwestią interpretacji prawa i okoliczności konkretnego przypadku. Wszelkie wątpliwości powinny być konsultowane z prawnikiem lub specjalistą ds. transportu.

Oto jak różne przyczyny uszkodzeń są zazwyczaj traktowane:

• Niewłaściwe zapakowanie towaru — zazwyczaj to nadawca jest odpowiedzialny za odpowiednie zapakowanie towaru. Jeżeli przewoźnik zauważy, że towar nie jest prawidłowo zapakowany, powinien to zgłosić nadawcy i może odmówić realizacji usługi. Jeżeli przewoźnik załaduje i przewiezie towar mimo wiedzy o niewłaściwym opakowaniu, może ponieść część odpowiedzialności za uszkodzenia. Sprawdź → co zrobić, gdy przesyłka zostanie uszkodzona w trakcie transportu.
  
• Niewłaściwe załadunek i rozładunek: Przewoźnik zazwyczaj ponosi odpowiedzialność za proces załadunku i rozładunku, chyba że został zwolniony z niej przez nadawcę i zostało to zdefiniowane w umowie przewozowej.
  
• Wpływ czynników atmosferycznych — jeżeli przewoźnik podjął wszystkie konieczne środki ostrożności, aby zapobiec uszkodzeniom spowodowanym przez czynniki atmosferyczne, zazwyczaj nie będzie ponosił odpowiedzialności za takie uszkodzenia.
  
• Wibracje i ruchy podczas transportu — przewoźnik jest zobowiązany do zapewnienia takich warunków transportu, które zminimalizują ryzyko uszkodzeń spowodowanych wibracjami i ruchem.
  
• Siła wyższa — w przypadku siły wyższej, przewoźnik zazwyczaj nie ponosi odpowiedzialności za uszkodzenia, ponieważ są to sytuacje, których nie mógł przewidzieć ani zapobiec. W transporcie mogą być to trzęsienia ziemi, huragan, pożar, zamach terrorystyczny, ale też np. decyzje rządowe, takie jak zamknięcie granic, które spowoduje postój i w przypadku towarów z krótkim terminem ważności może dojść do zepsucia. Co ważne, przewoźnik nie może powoływać się na siłę wyższą, jeżeli mógł podjąć działania w celu zapobieżenia szkodom, ale tego nie zrobił. Dokładne warunki, w jakich siła wyższa może być przyjęta jako podstawa zwolnienia z odpowiedzialności, są często określone w umowach przewozowych, a także w prawie krajowym i międzynarodowym.
  
• Naturalne właściwości towaru — jeżeli przewoźnik był poinformowany o specjalnych właściwościach towaru, które mogą prowadzić do uszkodzeń, i zgodził się przewieźć towar mimo to, może ponosić odpowiedzialność za uszkodzenia.

Odpowiedzialność przewoźnika wydaje się oczywista. Istnieją jednak sytuacje, w których przewoźnik może uniknąć kar i konsekwencji finansowych. Wszystko zależy od konkretnych okoliczności. Przede wszystkim, przewoźnik nie będzie odpowiadał za uszkodzenia towaru, jeżeli nie mógł zweryfikować stanu towaru schowanego w zaplombowanych przez nadawcę opakowaniach. Innymi słowy, jeśli przewoźnik przyjął przesyłkę, która z zewnątrz wyglądała na nienaruszoną, nie poniesie konsekwencji za ewentualne uszkodzenia wewnątrz.

Rola listu przewozowego

Kluczowe znaczenie w kontekście odpowiedzialności przewoźnika ma list przewozowy. To dokument, który zawiera wszystkie informacje o procesie przewozowym i stanowi dowód na spełnienie przez przewoźnika jego obowiązków. Jeśli na liście przewozowym zostały zaznaczone wszelkie wątpliwości dotyczące stanu przesyłki, przewoźnik ma większe szanse na uniknięcie odpowiedzialności za ewentualne uszkodzenia.

Nie zapominaj! List przewozowy to podstawa! Podczas gdy umowy ustne są w większości przypadków ważne i mogą stanowić podstawę do dochodzenia roszczeń, w praktyce mogą one być trudne do udowodnienia, szczególnie w kontekście tak skomplikowanych i szczegółowych dziedzin, jak transport towarów. List przewozowy będzie pierwszym dokumentem potrzebnym do dochodzenia roszczeń.

Zobacz → jak przygotować list przewozowy?

Odpowiedzialność przewoźnika za uszkodzony towar jest obszarem skomplikowanym i precyzyjnie regulowanym przez prawo. Nie każde uszkodzenie przesyłki jest wynikiem zaniedbania. Pamiętajmy, że przepisy prawa są po to, aby chronić zarówno nadawcę, jak i przewoźnika. Stosowanie się do nich to podstawa sprawnego i bezproblemowego funkcjonowania w branży transportowej.

Globkurier.pl

Lubimy dzielić się wiedzą, a mamy jej dość sporo, ponieważ zapewniamy kompleksową obsługę rynku KEP i TSL. Realizujemy wysyłki do 192 krajów na świecie. Współpracujemy z ponad 50 firmami kurierskimi i transportowymi. Dysponujemy własną siecią ponad 1000 punktów paczkowych Click&Collect w Polsce GlobBox.net.

Wykorzystaj kod rabatowy i zaoszczędź na przesyłce​

Wpisując ten kod rabatowy otrzymasz 7% zniżki na przesyłki krajowe i międzynarodowe. Kod przeznaczony dla indywidualnych użytkowników naszej platformy. Dziel się wiedzą, rozwijaj i wysyłaj taniej z GlobKurier.pl