Znaki ekologiczne na opakowaniach – lista certyfikatów i ich znaczenie

Współcześni konsumenci coraz częściej przykładają wagę do kwestii środowiska naturalnego. Szczególną rolę w tym kontekście pełnią znaki ekologiczne na opakowaniach, które pozwalają dokonywać bardziej świadomych zakupów. Znaki ekologiczne stanowiąc kluczowy element odpowiedzialnej konsumpcji, jednak pojawiają się tu pewne pułapki. W tym artykule postaramy się przybliżyć temat, czym są znaki ekologiczne, jakie są ich rodzaje i jak interpretować informacje, które niosą ze sobą.

Znaki ekologiczne na produktach

Niestety na rynku zdarzają się fałszywe, niekiedy wręcz zmyślone znaki ekologiczne, które są tworzone przez firmy w celu wprowadzenia w błąd konsumentów. Wielu z nas daje się nabrać na trend rosnącego zainteresowania produktami ekologicznymi. Zjawisko to nazywane „greenwashingiem”, czyli „zielonym praniem”, polega na nieuczciwym przedstawianiu produktu lub firmy jako bardziej przyjaznej dla środowiska, niż jest w rzeczywistości. Fałszywe znaki ekologiczne często wyglądają bardzo podobnie do prawdziwych, co może wprowadzać w błąd niewtajemniczonych konsumentów. Mogą one używać słów jak „naturalny”, „ekologiczny” czy „zrównoważony”, bez jakiejkolwiek regulacji lub standardów, które by te twierdzenia potwierdzały. Pamiętaj, że prawdziwe certyfikaty ekologiczne są zawsze oparte na surowych kryteriach i niezależnej ocenie.

Jak rozpoznać autentyczne symbole ekologiczne na opakowaniu?

Nie każdy zielony listek to prawdziwy znak ekologiczny. Autentyczne certyfikaty – np. Fairtrade, FSC czy Ecolabel – są przeznaczone do oznaczania żywności ekologicznej, opakowań biodegradowalnych czy opakowań ekologicznych. Zawierają numer licencji i odnoszą się do konkretnych norm. Jeśli symbol nie wskazuje organizacji certyfikującej, a na opakowaniu brak szczegółów, to tylko zabieg marketingowy. Znak ekologiczny przydatności opakowania powinien być możliwy do weryfikacji na stronie konkretnej instytucji. Wybierając produkty, zwracaj uwagę na brak szkodliwych substancji i rzeczywiste potwierdzenie standardów środowiskowych.

W skrócie: im bardziej precyzyjny znak, tym większa szansa, że masz do czynienia z realnym, sprawdzonym systemem certyfikacji.

Ekologiczne opakowania i ich znaki – co oznaczają?

Znaki ekologiczne co oznaczają? Zrozumienie symboliki eko-oznaczeń ma kluczowe znaczenie. W gąszczu sklepowych półek trudno się odnaleźć i to, co faktycznie kupujemy, zależy często od opakowania. Oznaczenia ekologiczne mogą być dobrym nawigatorem, należy jednak poświęcić chwilę i doedukować się w temacie. Oto kilka przykładów wartościowych znaków ekologicznych, które warto znać i szukać na opakowaniach:

Znak GOTS (Global Organic Textiles Standard)

• GOTS (Global Organic Textiles Standard) – znak ten można znaleźć na odzieży i tkaninach. Wybierając produkt z tym oznaczeniem, mamy pewność, że został on wytworzony z poszanowaniem środowiska naturalnego. Standard ten obejmuje nie tylko wymagania dotyczące ekologicznej produkcji włókien, ale także wymagania dotyczące socjalne i środowiskowe aspekty produkcji. Oficjalna strona → https://global-standard.org/.

Produkty posiadające certyfikat GOTS muszą spełniać szereg wymagań, w tym:

• Co najmniej 70% surowców musi być uprawianych organicznie.
• W procesie produkcji nie można używać toksycznych barwników ani środków przeciwdziałających zapaleniu.
• Producent musi gwarantować prawo pracowników, zapewniać bezpieczne i sprawiedliwe miejsce pracy.
• Woda wykorzystywana w procesie produkcji musi być czyszczona zgodnie z określonymi normami.

Znak Fairtrade International

• Fairtrade International – znak ten gwarantuje, że dany produkt pochodzi ze Sprawiedliwego Handlu. Produkty Fairtrade są z zasady droższe, ponieważ program ten wpiera uczciwe praktyki i stawia korzystne warunki handlowe dla rolników, szczególnie w krajach rozwijających się. Koncept Fairtrade zakłada, że producenci w krajach rozwijających się, zwłaszcza małych rolników i robotników rolnych, często nie otrzymują wystarczającego wynagrodzenia za swoją pracę. Fairtrade International stara się to zmienić, oferując certyfikat Fairtrade producentom, którzy spełniają określone kryteria. Produkty te często obejmują kawę, czekoladę, banany, kwiaty, złoto i wiele innych. Certyfikat Fairtrade wymaga od producentów stosowania zrównoważonych metod produkcji, które chronią środowisko naturalne. Oficjalna strona → https://www.fairtrade.net/

Znak Rainforest Alliance

• Rainforest Alliance – popularny symbol żaby na opakowaniu informuje, że produkt nie wpływa negatywnie na lasy tropikalne. Rainforest Alliance realizuje swoje cele poprzez program certyfikacji, który promuje zrównoważone praktyki rolnicze, leśnictwa i turystyki. Aby otrzymać certyfikat Rainforest Alliance, producenci muszą spełniać rygorystyczne standardy zrównoważonej produkcji, które obejmują ochronę środowiska, dobrobyt pracowników i interesy społeczności lokalnej. Produkty, które spełniają te standardy, są oznaczone charakterystycznym żabim logo Rainforest Alliance. Wśród nich znajdują się kawa, czekolada, herbata, banany, a także wiele innych produktów rolnych i leśnych. Rainforest Alliance promuje praktyki rolnicze, które chronią glebę, wodę i ekosystemy, a także zminimalizować użycie pestycydów i innych chemikaliów. Oficjalna strona → https://www.rainforest-alliance.org/

Znak MSC (Marine Stewardship Council)

• MSC (Marine Stewardship Council) – znak ten na opakowaniu produktów z połowów, takich jak ryby czy owoce morza, oznacza, że zostały one pozyskane w zrównoważony sposób. MSC opracował standard certyfikacji dla rybołówstwa, który jest uznawany na całym świecie. Certyfikat ten ocenia, czy dany rybak działa zgodnie z zasadami zrównoważonego połowu, co oznacza, że połowy są prowadzone w sposób, który nie zagraża długoterminowej zdolności populacji ryb do odnowienia się, nie niszczy ekosystemów morskich oraz spełnia odpowiednie normy zarządzania. Oficjalna strona → https://www.msc.org/pl

Znak FSC (Forest Stewardship Council)

• FSC (Forest Stewardship Council) – oznacza, że produkty z branży drzewnej i papierniczej pochodzą z odpowiedzialnie gospodarowanych źródeł. Aby firma mogła oznaczać swoje produkty znakiem FSC, musi ona podpisać umowę licencyjną z FSC i przestrzegać jej warunków. Proces ten jest nadzorowany przez niezależne jednostki certyfikujące, które regularnie przeprowadzają audyty, aby upewnić się, że firmy przestrzegają standardów FSC. Celem FSC jest promowanie zrównoważonego leśnictwa poprzez system certyfikacji, który daje konsumentom pewność, że wybierając produkty z oznaczeniem FSC, wspierają odpowiedzialne zarządzanie lasami. Oficjalna strona → https://pl.fsc.org/pl-pl

Znak Ecocert

• Ecocert – znak ten nadawany jest przez firmę Ecocert na kosmetykach ekologicznych. Firma kontroluje jakość i skład tych produktów. EcoCert jest międzynarodową organizacją certyfikującą, która powstała we Francji w 1991 roku. W przypadku kosmetyków EcoCert wymaga, aby minimum 95% składników pochodziło z naturalnych źródeł, a minimum 10% składników, w przypadku produktów do pielęgnacji ciała, musi pochodzić z upraw ekologicznych. Oficjalna strona → https://www.ecocert.com/

Znak Viva

• Viva lub „V” – symbol ten informuje, że produkty są wegańskie i nie zawierają oleju palmowego. W kontekście znaków ekologicznych lub certyfikatów najbliższym odpowiednikiem może być certyfikat V-Label. Został on wprowadzony przez Europejską Unię Wegańską i Wegetariańską (EVU) w 1996 roku. Certyfikat ten pomaga konsumentom łatwiej zidentyfikować produkty, które nie zawierają składników pochodzenia zwierzęcego. Oficjalna strona → https://viva.org.pl/znak-v/

Znak Ecolabel

• Ecolabel – Jednym z najbardziej znanych znaków ekologicznych jest EU Ecolabel, znany również jako „Eurokwiat”. EU Ecolabel jest europejskim certyfikatem środowiskowym, który został wprowadzony przez Komisję Europejską w 1992 roku. Znak ten jest przyznawany produktom i usługom, które spełniają surowe kryteria ekologiczne i są mniej szkodliwe dla środowiska naturalnego przez cały ich cykl życia. Certyfikat jest przyznawany usługom i produktom, są to różnego rodzaju towary, od środków czystości, przez meble i odzież, aż po usługi turystyczne. Oficjalna strona → https://www.gov.pl/web/klimat/europejskie-oznakowanie-eu-ecolabel

Oznaczenia ekologiczne opakowań w Polsce

W Polsce za przyznawanie części certyfikatów środowiskowych odpowiada Polskie Centrum Badań i Certyfikacji – jednostka notyfikowana przez Unię Europejską. To właśnie PCBC bada, czy dany produkt spełnia określone normy ekologiczne, np. dotyczące emisji, wykorzystaniu produktu czy możliwości jego recyklingu. Współpracuje przy tym z stowarzyszeniami przemysłowymi oraz producentami z różnych branż – od chemii gospodarczej po papier i opakowania. W efekcie coraz więcej polskich produktów otrzymuje unijne etykiety ekologiczne, takie jak EU Ecolabel czy „Zielony Punkt”. Certyfikaty te są uznawane we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Graj w zielone! Zawsze fair play

Znaki ekologiczne na opakowaniach to narzędzie umożliwiające konsumentom świadomy wybór produktów. Przy ich wyborze warto jednak pamiętać o rzetelności poszczególnych certyfikatów i umiejętnie rozróżniać te wartościowe od tych wprowadzających w błąd. Mamy nadzieję, że przytoczone przykłady rozjaśnią nieco temat. Ostatecznie, to konsument ma prawo i odpowiedzialność. To Ty decydujesz, co trafia do Twojego koszyka zakupowego.

Interesuje Cię temat ekologicznej wysyłki towarów? Przeczytaj artykuł o ekologii w branży kurierskiej.

Znaki ekologiczne na opakowaniach – podsumowanie

• Czym są znaki ekologiczne? To certyfikat potwierdzający, że dany produkt lub opakowanie spełnia określone normy środowiskowe – np. jest biodegradowalne lub nie zawiera szkodliwych substancji.
• Jak sprawdzić autentyczność znaku? Prawdziwy znak wskazuje organizację certyfikującą i zawiera numer licencji. Można go zweryfikować w bazie np. FSC, EU Ecolabel czy Fairtrade.
• Czy wszystkie „eko” znaki są certyfikowane? Nie. Zwroty typu „100% natural” bez źródła to greenwashing. Uważaj na opakowania bez formalnego znaku przydatności czy etykiety ekologicznej.
• Kto w Polsce nadaje certyfikaty? Polskie Centrum Badań i Certyfikacji (PCBC) – działa w ramach unijnego systemu i współpracuje z przemysłem przy weryfikacji danego produktu.
• Jakie znaki są uznawane w UE? EU Ecolabel, FSC, MSC, Fairtrade – to przykłady certyfikatów akceptowanych we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.