Strategia push i pull w logistyce

Strategia „push” i strategia „pull” to dwa podstawowe podejścia do zarządzania przepływem towarów w łańcuchu dostaw. Są to koncepcje logistyczne, które definiują sposób, w jaki firmy planują produkcję, zaopatrzenie i dystrybucję produktów w zależności od popytu oraz dostępności zapasów.

Strategia push definicja

Strategia push (z ang. „wypychanie”) opiera się na prognozach popytu. Produkty są wytwarzane i przemieszczane wzdłuż łańcucha dostaw w oparciu o przewidywane zapotrzebowanie rynku. Towary są „wypychanie” do kolejnych ogniw łańcucha logistycznego, aż do momentu, gdy trafią do punktu sprzedaży lub do końcowego odbiorcy.

Strategia pull definicja

Strategia pull (z ang. „przyciąganie”) działa odwrotnie – to zapotrzebowanie klienta inicjuje proces zamówienia, produkcji i dostawy. Towary są „przyciągane” przez popyt, co oznacza, że produkcja i logistyka rozpoczynają się dopiero po złożeniu zamówienia lub wystąpieniu realnego zapotrzebowania.

Obie strategie są stosowane w różnych branżach, zależnie od specyfiki rynku, rodzaju produktu, poziomu przewidywalności popytu oraz możliwości operacyjnych firmy. W praktyce często spotyka się też modele hybrydowe, łączące elementy obu podejść – tzw. strategię push-pull.

Strategia push i pull w logistyce — jak działają te modele?

W kontekście logistyki, wybór między strategią push i pull ma kluczowe znaczenie dla efektywności operacyjnej, poziomu zapasów, kosztów magazynowania oraz czasu realizacji zamówień.

Strategia push w logistyce polega na planowaniu produkcji i dostaw z wyprzedzeniem. Towary są produkowane i przesyłane do magazynów lub punktów dystrybucji jeszcze zanim pojawi się konkretne zapotrzebowanie.

Typowy model działania:

• Produkcja na podstawie prognoz sprzedaży
• Zaopatrzenie magazynów i centrów dystrybucyjnych
• Dystrybucja produktów do odbiorców końcowych z gotowych zapasów

Zaletą tego podejścia jest możliwość szybkiej reakcji na zamówienia klientów, ponieważ towar jest już dostępny w magazynie. Wadą – ryzyko nadprodukcji, wysokich kosztów magazynowania i strat związanych z przeterminowaniem lub zmianą popytu.

Strategia pull w logistyce opiera się na rzeczywistym zapotrzebowaniu – przepływ towarów jest inicjowany dopiero po otrzymaniu sygnału od klienta. Dzięki temu unika się nadprodukcji i gromadzenia niepotrzebnych zapasów.

Typowy model działania:

• Zamówienie od klienta trafia do systemu
• Inicjacja produkcji lub kompletacja zamówienia
• Realizacja dostawy

Strategia pull jest szczególnie przydatna w branżach, gdzie kluczowe są krótki czas życia produktu, personalizacja oferty lub wysoka zmienność popytu. Wymaga jednak sprawnie działającej logistyki, elastyczności produkcji i efektywnej komunikacji w łańcuchu dostaw.

Strategia push-pull łączy oba podejścia. Przykładowo: standardowe komponenty są produkowane i magazynowane (push), natomiast montaż końcowy lub konfiguracja następuje dopiero po złożeniu zamówienia (pull). Pozwala to zachować równowagę między dostępnością produktu a elastycznością dostosowania do potrzeb klienta.

Porównanie strategii push i pull w logistyce

Push, pull i… predykcja? Tak wygląda logistyka jutra

Jak widać, wybór odpowiedniej strategii wpływa nie tylko na logistykę operacyjną, ale także na koszty, ryzyko i elastyczność firmy. Nic więc dziwnego, że coraz więcej przedsiębiorstw inwestuje w nowoczesne technologie i rozwiązania wspierające zarządzanie łańcuchem dostaw.

Nowoczesna logistyka nie zwalnia tempa – aż 87% dostawców i operatorów logistycznych utrzymało lub zwiększyło inwestycje w technologie w latach 2020–2023, a 93% planuje to robić dalej w nadchodzących trzech latach (Sifted).

Jeszcze ciekawiej robi się, gdy spojrzymy na efekty tych działań: firmy korzystające z predykcyjnej analityki zapasów osiągają 40% redukcji nadwyżek magazynowych i 40% wzrost satysfakcji klienta – wynika z danych Firework. A to nie koniec – 67% firm planuje wdrożyć systemy zarządzania zapasami w czasie rzeczywistym (real-time) do 2025 roku.

Przykłady strategii push i pull w praktyce

Aby lepiej zrozumieć działanie obu strategii, przyjrzyjmy się realnym przykładom z różnych branż i obszarów logistyki.

1. Strategia push – branża FMCG (Fast Moving Consumer Goods)

W sektorze artykułów szybkozbywalnych takich jak żywność, napoje czy chemia gospodarcza, często dominuje strategia push. Firmy takie jak producenci słodyczy lub napojów gazowanych przygotowują swoje linie produktowe w oparciu o analizy sezonowe i dane sprzedażowe z poprzednich lat. Towary są dystrybuowane do magazynów centralnych, a następnie trafiają do sieci detalicznych, zanim jeszcze pojawi się konkretny popyt ze strony konsumenta.

Ten model sprawdza się, gdy popyt jest względnie stabilny i przewidywalny, a cykl dostawy musi być szybki, np. w okresie świątecznym.

2. Strategia pull przykłady – e-commerce i dropshipping

W modelu dropshippingowym towar jest wysyłany do klienta dopiero w momencie, gdy zostanie złożone zamówienie w sklepie internetowym. Sklep nie posiada fizycznych zapasów, a zamówienie trafia bezpośrednio do producenta lub hurtowni, która realizuje wysyłkę. To klasyczny przykład strategii pull.

Zaletą tego modelu jest brak konieczności inwestowania w magazynowanie oraz możliwość oferowania szerokiego asortymentu bez fizycznego jego posiadania. Wyzwania pojawiają się natomiast w obszarze kontroli jakości, czasu dostawy i komunikacji z klientem.

3. Strategia push-pull – branża elektroniczna (np. laptopy)

Producenci elektroniki, tacy jak Dell, często stosują strategię mieszaną. Kluczowe komponenty (procesory, płyty główne, pamięci) są produkowane i magazynowane w modelu push. Natomiast końcowy montaż laptopa odbywa się dopiero po otrzymaniu zamówienia klienta, który może wybrać konfigurację sprzętu – to element strategii pull.

Dzięki takiemu podejściu firma może skrócić czas realizacji, jednocześnie oferując klientom personalizację produktu i ograniczając ryzyko magazynowania nietrafionych konfiguracji.

4. Strategia push w branży farmaceutycznej

W przypadku leków na receptę lub produktów OTC logistyka działa głównie w modelu push. Producenci farmaceutyczni dostarczają towary do hurtowni farmaceutycznych na podstawie prognoz i zapotrzebowania rynkowego. Magazyny regionalne zaopatrują apteki zgodnie z określonymi harmonogramami, jeszcze zanim pacjenci zgłoszą zapotrzebowanie.

Ze względu na wrażliwość produktów i wymogi regulacyjne, strategia push pozwala zapewnić dostępność leków w punktach sprzedaży, minimalizując ryzyko braków.

5. Strategia pull w logistyce kontraktowej i VMI

W modelu VMI (Vendor Managed Inventory) dostawca zarządza zapasami klienta na podstawie bieżących danych o zużyciu lub sprzedaży. Przykład: producent opakowań monitoruje stan zapasów u klienta (np. producenta żywności) i uzupełnia je tylko wtedy, gdy osiągną ustalony poziom minimalny. To klasyczne podejście pull – dostawy realizowane są w odpowiedzi na rzeczywiste zużycie, a nie prognozy.

Zbuduj elastyczną logistykę z GlobKurier.pl

Niezależnie od tego, czy budujesz zapasy „na wyprzedzenie”, czy wysyłasz dopiero po zamówieniu, możesz oprzeć operacje o jedną, skalowalną platformę przewozową. GlobKurier.pl daje dostęp do szerokiej sieci przewoźników krajowych i międzynarodowych w jednym panelu, z możliwością szybkiego porównania stawek i czasów doręczeń.

Dzięki integracjom z e-commerce ograniczasz ręczne wprowadzanie danych (ważne w modelu pull), a przy większych, sezonowych wolumenach (push) łatwo dywersyfikujesz wysyłki między różnych operatorów. Panel śledzenia przesyłek i raporty kosztowe pomagają kontrolować wydatki, rotację i SLA dostaw.

Chcesz dowiedzieć się, jak dopasować wariant wysyłek do swojego modelu push, pull lub hybrydowego? Skontaktuj się z nami – pomożemy zaprojektować logistykę, która nadąży za Twoją sprzedażą.

Strategia push i pull w logistyce – najczęściej zadawane pytania (FAQ)

• Czym różni się strategia push od strategii pull w logistyce?
  Strategia push opiera się na prognozach w których produkty są produkowane i wysyłane z wyprzedzeniem. Z kolei strategia pull zakłada, że to klient inicjuje cały proces, więc produkcja i dostawy realizowane są dopiero po złożeniu zamówienia.
• Kiedy warto stosować model push w łańcuchu dostaw?
  Gdy popyt jest przewidywalny, cykl sprzedaży szybki, a dostępność towaru kluczowa, np. w branży FMCG lub farmaceutycznej. Strategia push sprawdza się też przy dużych wolumenach wysyłek sezonowych.
• Jakie są zalety strategii pull?
  Logistyka oparta na popycie (pull) pozwala ograniczyć koszty magazynowania, zmniejszyć ryzyko nadprodukcji i zwiększyć elastyczność. To dobry wybór np. dla e-commerce, dropshippingu czy produkcji pod klienta.
• Co to jest strategia push-pull?
  To model hybrydowy, w którym np. komponenty są produkowane wcześniej (push), a finalna konfiguracja lub wysyłka następuje po zamówieniu (pull). Ten wariant łączy dostępność z personalizacją i coraz częściej pojawia się w logistyce B2B.
• Czym jest VMI i jak wpisuje się w strategię pull?
  VMI (Vendor Managed Inventory) to rozwiązanie, w którym dostawca sam zarządza zapasami klienta na podstawie danych o zużyciu. To klasyczna forma logistyki pull, w której dostawy reagują na realne zapotrzebowanie, a nie prognozy.