Konsygnatariusz – definicja, obowiązki i znaczenie w przewozach towarowych

Model konsygnacyjny to sposób prowadzenia sprzedaży, który pozwala oferować produkty bez konieczności ich wcześniejszego zakupu. Towar trafia do pośrednika, który przechowuje go, prezentuje klientom i sprzedaje, ale właścicielem pozostaje dostawca aż do momentu finalizacji transakcji. To elastyczne rozwiązanie, które łączy zalety niskiego ryzyka dla odbiorcy z większą kontrolą i szerszym zasięgiem dla producenta.

Ten mechanizm handlowy, choć znany od wieków, wciąż znajduje szerokie zastosowanie w branżach takich jak: automotive, farmacja, moda czy sztuka.

Konsygnatariusz – kto to jest i czym się zajmuje?

Konsygnatariusz to firma lub osoba, która przyjmuje towar od dostawcy, ale nie kupuje go od razu. Zamiast tego przechowuje produkty i podejmuje próbę ich sprzedaży.Najprościej mówiąc, konsygnatariusz jest pośrednikiem między producentem a klientem. Ma towar u siebie, może go sprzedawać, ale nie musi go od razu opłacać.

Przykład:
Galeria sztuki przyjmująca obrazy od artystów. Galeria nie kupuje dzieł, lecz wystawia je i prowadzi sprzedaż. Po sprzedaniu obrazu za 10 000 zł galeria zatrzymuje umówioną prowizję (np. 30%, czyli 3000 zł), a pozostałe 7000 zł przekazuje artyście. Niesprzedane prace wraca właścicielowi po zakończeniu wystawy.

Konsygnacja towarów – jak wygląda?

Proces konsygnacji przebiega według określonego schematu, który zabezpiecza interesy obu stron transakcji.

Faza przygotowawcza: Konsygnant i konsygnantariusz negocjują warunki współpracy: ustalają asortyment, ilości, ceny, prowizje i okres konsygnacji. Następnie zawierają pisemną umowę konsygnacyjną określającą szczegółowe zasady współpracy.

Transfer towarów: Konsygnant dostarcza produkty do magazynu lub punktu sprzedaży konsygnantariusza, przekazując jednocześnie dokumentację: protokół przekazania, specyfikację towarów z numerami seryjnymi (jeśli dotyczy) oraz dokumenty jakościowe. Kluczowe: własność towarów pozostaje przy konsygnancie.

W przypadku modeli konsygnacyjnych niezwykle ważna jest sprawna i terminowa logistyka W GlobKurier.pl pomagamy firmom wdrażać elastyczne rozwiązania transportowe, które ułatwiają obsługę konsygnacji w kraju i za granicą. Niezależnie od tego, czy chodzi o jednorazową wysyłkę palety z magazynu centralnego, czy regularne dostawy do punktów sprzedaży, broker kurierski zapewnia pełną kontrolę nad procesem i możliwość śledzenia przesyłek na każdym etapie.

Magazynowanie i sprzedaż: Konsygnantariusz przechowuje towary, często na wydzielonym stanowisku magazynowym lub w oddzielnej ewidencji księgowej. Produkty są eksponowane i oferowane klientom końcowym. W momencie sprzedaży następuje przeniesienie własności z konsygnanta bezpośrednio na kupującego, a konsygnantariusz faktycznie nabywa towar ułamek sekundy przed jego odsprzedażą (dla celów podatkowych i księgowych).

Rozliczenie: Okresowo, zgodnie z umową (np. miesięcznie), konsygnantariusz raportuje sprzedaż, zatrzymuje swoją prowizję i przekazuje należność konsygnantowi. Niesprzedane towary mogą zostać zwrócone, wymienione na nowy asortyment lub wykupione przez konsygnantariusza po preferencyjnej cenie.

Przykład z branży motoryzacyjnej
Producent części przekazuje warsztatowi 100 amortyzatorów bez opłaty z góry. W ciągu trzech miesięcy warsztat sprzedaje 70 sztuk za 42 000 zł. Zgodnie z umową zatrzymuje 20 procent jako prowizję, czyli 7 000 zł, a pozostałe 35 000 zł przekazuje producentowi. Niesprzedane 30 sztuk może zwrócić lub zostawić na kolejną turę sprzedaży.

Umowa konsygnacyjna – jak wygląda i do czego jest wymagana?

Umowa konsygnacyjna to dokument regulujący wszystkie aspekty współpracy między konsygnantem a konsygnantariuszem. Choć polski Kodeks cywilny nie zawiera odrębnych przepisów o konsygnacji, umowa ta jest mieszanką elementów umowy komisu (art. 765-773 KC), przechowania i zlecenia.

Co powinna zawierać dobrze przygotowana umowa konsygnacyjna?

Dokładny opis towaru: W umowie należy jasno wskazać, jaki towar jest przekazywany. Powinien się tam znaleźć opis produktu, jego ilość, wartość oraz numery katalogowe lub seryjne. Im więcej szczegółów, tym łatwiej udokumentować, co faktycznie zostało przekazane.

Ustalenie zasad rozliczeń: Trzeba określić, jak sprzedawca będzie się rozliczał z właścicielem towaru. Może to być stała cena pomniejszona o prowizję albo sprzedaż według ceny detalicznej ustalonej samodzielnie przez sprzedawcę.

Wynagrodzenie dla sprzedawcy: Umowa powinna zawierać informację, ile zarabia konsygnatariusz. Może to być stała kwota, procent od sprzedaży lub określona marża.

Czas trwania konsygnacji: Warto jasno zapisać, przez jaki okres towar będzie znajdował się u sprzedawcy. Zwykle jest to 30, 60 lub 90 dni. Można również dodać możliwość przedłużenia tego czasu na określonych warunkach.

Własność i odpowiedzialność: Towar przez cały czas trwania umowy nadal należy do właściciela. Umowa powinna jasno określać, kto ponosi ryzyko uszkodzenia lub utraty towaru przed jego sprzedażą.

Obowiązki każdej ze stron: Trzeba wskazać, jak należy przechowywać towar, czy musi być ubezpieczony, jak ma wyglądać prowadzenie ewidencji oraz w jaki sposób i jak często należy raportować sprzedaż. Warto również opisać zasady zwrotu niesprzedanych produktów.

Zasady rozwiązania umowy: Umowa powinna zawierać informacje o tym, kiedy i w jaki sposób można ją wypowiedzieć. Należy także określić, co się dzieje w przypadku zakończenia współpracy przed czasem.

Odpowiedzialność i kary umowne: W dokumencie można przewidzieć konsekwencje niewywiązania się z obowiązków. Przykładem może być kara za uszkodzenie towaru lub za nieterminowe przekazanie należności.

Przykład:
Firma farmaceutyczna podpisuje umowę konsygnacyjną ze szpitalem na dostawę specjalistycznych implantów ortopedycznych o wartości 200 000 zł. Umowa określa, że szpital przechowuje implanty w dedykowanym magazynie, raportuje zużycie co miesiąc i płaci tylko za faktycznie wykorzystane produkty. Producent pozostaje właścicielem implantów, aż do momentu ich użycia w operacji.

Co to jest zapas konsygnacyjny?

Zapas konsygnacyjny to towary, które fizycznie znajdują się w magazynie odbiorcy, ale formalnie wciąż należą do dostawcy. Odbiorca może je przechowywać, mieć do nich dostęp i korzystać z nich w razie potrzeby, ale zapłaci za nie dopiero wtedy, gdy je rzeczywiście zużyje lub sprzeda.

Korzyści dla konsygnatariusza (odbiorcy)

• Brak konieczności płacenia z góry za towar co pozwala utrzymać lepszą płynność finansową.
• Minimalne lub zerowe koszty magazynowania zapasów ponieważ towar pozostaje własnością dostawcy aż do momentu sprzedaży.
• Stała dostępność asortymentu co umożliwia szybką reakcję na potrzeby klientów bez oczekiwania na dostawę.
• Mniejsze ryzyko strat w przypadku braku sprzedaży towar można zwrócić dostawcy bez ponoszenia kosztów jego zakupu.
• Możliwość przetestowania nowych produktów bez ryzyka inwestycyjnego.

Korzyści dla konsygnanta (dostawcy)

• Większy zasięg rynkowy, ponieważ towary mogą trafić do większej liczby punktów sprzedaży bez konieczności natychmiastowej sprzedaży.
• Lepsza kontrola nad kanałem dystrybucji co pozwala na bieżące monitorowanie rotacji towarów i dostosowywanie produkcji do realnego popytu.
  Zwiększenie widoczności marki poprzez fizyczną obecność produktów u wielu odbiorców.
• Budowanie relacji biznesowych na partnerskich warunkach co może prowadzić do długofalowej współpracy.
• Obniżenie barier zakupowych dla nowych klientów, którzy nie muszą inwestować w zatowarowanie z własnych środków.

Konsygnacja to nowoczesna forma współpracy, która łączy bezpieczeństwo finansowe z elastycznością operacyjną. Fundamentem takiego modelu jest zaufanie, jasne zasady i partnerskie podejście do biznesu.

konsygnatariusz – najczęściej zadawane pytania (FAQ)

• Kim jest konsygnatariusz?
  Konsygnatariusz to firma lub osoba, która przyjmuje towar od dostawcy, ale nie kupuje go od razu. Przechowuje produkty, oferuje je klientom i sprzedaje, zatrzymując prowizję zgodnie z umową. Towar należy do dostawcy aż do momentu sprzedaży.
• Co powinna zawierać umowa konsygnacji?
  Umowa konsygnacji określa zasady współpracy między konsygnantem a konsygnatariuszem. Powinna wskazywać m.in. dokładny opis towarów, czas trwania konsygnacji, wysokość prowizji, sposób rozliczeń oraz obowiązki związane z przechowywaniem i raportowaniem sprzedaży.
• Czym różni się umowa konsygnacyjna od standardowej sprzedaży?
  W umowie konsygnacyjnej własność towaru pozostaje przy konsygnancie aż do momentu sprzedaży. Konsygnatariusz nie ponosi ryzyka związanego z zakupem, a rozliczenie następuje dopiero po sprzedaży. W klasycznej sprzedaży nabywca staje się właścicielem towaru od razu.
• Kto to jest konsygnant?
  Konsygnant to dostawca lub producent, który przekazuje towary konsygnatariuszowi w celu ich dalszej sprzedaży. Zachowuje prawo własności do produktów i otrzymuje zapłatę dopiero po ich sprzedaży.
• Co oznacza zapas konsygnacyjny?
  Zapas konsygnacyjny to towary znajdujące się w magazynie odbiorcy, które formalnie wciąż należą do konsygnanta. Odbiorca płaci za nie dopiero w momencie sprzedaży lub wykorzystania, co pozwala mu utrzymać płynność finansową i elastycznie zarządzać ofertą.