FCA Incoterms 2020 – na czym polegają warunki FCA w transporcie?

Czym jest FCA Incoterms? Co kryje się za tym pojęciem? Przede wszystkim Incoterms to formuły określające międzynarodowe warunki sprzedaży. Zostały wprowadzone jako odpowiedź na potrzeby rynków. Znalazło się bowiem na nich bardzo wielu kontrahentów z różnych państw. Problem, dla którego wprowadzono choćby FCA Incoterms, to przede wszystkim zróżnicowanie różnych systemów prawnych pomiędzy państwami. Z jego powodu mogły pojawiać się trudności, nieporozumienia i konflikty. Dlatego właśnie wprowadzono 11 reguł określających międzynarodowe warunki sprzedaży. Podlegają one zmianom co jakiś czas. Podobnie jest z FCA Incoterms 2020. Co stoi za tym terminem? Dlaczego warto poznać obowiązujące FCA? Oto pigułka wiedzy na ten temat.

FCA Incoterm – co to znaczy?

Co to znaczy FCA? Sam skrót należy rozszyfrować jako Free Carrier, czyli ‘’dostarczone do przewoźnika’’. Warto bliżej zapoznać się z tą regułą, bo to według związanych z nią zasad zawieranych jest do 40% umów obowiązujących na świecie. FCA Incoterms 2020 związane jest z eksportem towaru i określa odpowiedzialność kupującego oraz sprzedającego. FCA mówi o tym, że to sprzedający dostarcza towary przewoźnikowi (np. spedytorowi), który wyznaczony jest przez kupującego.

Co do zasady przyznaje się, że według warunków FCA sprzedający może dostarczać do kupującego towar na jeden spośród dwóch sposobów:

• przy założeniu, że wyznaczone miejsce jest terenem sprzedającego, towary są dostarczane wtedy, gdy są umieszczone na środkach transportu kupującego;
• przy założeniu, że wyznaczone miejsce jest innym miejscem, towary są dostarczone wtedy, gdy załadowano je na środki transportu kupującego, jeśli dotarły do wyznaczonego miejsca i są gotowe do wyładunku ze środków transportu strony sprzedającej oraz są w dyspozycji przewoźnika.

Warto jednak przyjrzeć się warunkom FCA nieco dokładniej. Dzięki temu łatwiej będzie o sprawne radzenie sobie w handlu i transporcie towarów nawet osobom, które nie mają w tej dziedzinie dużego doświadczenia.

FCA Incoterms 2020 – koszty sprzedającego

Na czym konkretnie polega FCA? Logistyka i koszty odgrywają tu kluczową rolę. Najpierw warto przyjrzeć się kosztom sprzedającego. Dotyczą one przede wszystkim:

• kosztów odprawy eksportowej;
• kosztów dostarczenia i powierzenia towaru przewoźnikowi wyznaczonemu przez kupującego;
• kosztów poniesionych w wyniku: uzyskania licencji eksportowej, ceł, podatków, formalności i innych kosztów koniecznych przy eksporcie towarów;
• kosztów obecnych przy zakazie wywozu towaru danej kategorii;
• kosztów szczególnych podatków uiszczanych od eksportu towaru;
• kosztów dostarczenia dokumentu potwierdzającego dostawę w postaci tradycyjnej lub elektronicznej;
• kosztów wypisania i wysłania faktury w postaci tradycyjnej lub elektronicznej;
• kosztów zawiadomienia kupującego o tym, że towary zostały przyjęte przez przewoźnika lub nie;
• kosztów opakowania i znakowania transportowego towarów;
• kosztów kontroli i pomiarów, które muszą być wykonane po to, by przekazać towary przewoźnikowi.

Niewątpliwie FCA Incoterms 2020 nakładają sporo zobowiązań na sprzedających jeśli chodzi o koszty transportu. To jednak nie wszystko, bo dla pełni obrazu trzeba poznać obowiązki kupujących.

Cena FCA dla kupującego. Co się na nią składa?

Jak kształtuje się cena FCA dla kupującego? Co przede wszystkim na nią wpływa i jakie ponosi ryzyko? W przypadku wyboru formuły FCA nakłady kupującego sprowadzają się przede wszystkim do:

• kosztów ponoszonych w związku z transportem i sprawami importowymi od momentu, w którym towar otrzyma kurier;
• kosztów, które mogą się dodatkowo pojawić wówczas, gdy przesyłka nie zostanie odebrana w zawczasu uzgodnionym miejscu i czasie;
• kosztów uzyskania dokumentów w formie tradycyjnej lub elektronicznej, które są niezbędne dla kupującego przy imporcie lub tranzycie towarów;
• kosztów związanych z powiadomieniem sprzedającego o miejscu i czasie przekazania towaru przewoźnikowi;
• kosztów wyładunku dostarczonego towaru;
• kosztów związanym z towarem, które pojawiają się od przekazania go przewoźnikowi wskazanemu przez kupującego – może tu chodzić choćby o cła, podatki i innego typu opłaty;
• kosztów wynikających wprost z potrzeby przetransportowania towaru;
• kosztów powstałych wskutek niewyznaczenia przewoźnika lub braku informacji o zmianie jego lub miejsca dostarczenia towaru;
• kosztów, które należy ponieść z tytułu kontroli przedwysyłkowej towarów.

Warunki dostawy FCA: obowiązki sprzedającego i obowiązki kupującego

Co jeszcze powinno zainteresować strony jeśli chodzi o transport FCA? Obowiązki sprzedającego i kupującego poniekąd zostały już wyartykułowane przy okazji omówienia kosztów. Warto jednak omówić je nieco lepiej tak, by rozwiać ewentualne wątpliwości.

Warunki dostawy FCA w przypadku sprzedających zobowiązują do:

• dostarczenie towaru;
• dopełnienia kwestii formalnych – chodzi o dostarczenie faktury i innych dokumentów, zgodnych z umową sprzedaży;
• pomocy kupującemu w otrzymaniu dokumentu przewozowego – w tym przypadku jednak kupujący i oczekujący dostawy FCA musi się o to zwrócić;
• wyznaczenia osoby, która odpowiada za załadunek towaru do pojazdu nabywcy;
• zmierzenia towaru;
• zważenia towaru;
• na życzenie klienta może zawrzeć umowę przewozu na zwykłych warunkach;
• ponoszenia ryzyka i kosztów eksportu towarów.

Jednocześnie warunki FCA są zobowiązujące także dla kupującego. Specyficzne zobowiązania dotyczą w jego przypadku przede wszystkim:

• dopełnienia formalności związanych z importem towarów od chwili, gdy zostaną przekazane kurierowi;
• zawierania umowy dotyczącej przewozu; udzielenie przewoźnikowi instrukcji;
• zlecenia transportu;
• odpowiedzialności za towar od czasu przekazania go kurierowi – chodzi przede wszystkim o ryzyko uszkodzenia przesyłki lub nawet jej utraty;
• odpowiedzialności za formalności właściwe dla tranzytu;
• dostosowanie towaru do warunków importu;
• przyjęcia towaru w miejscu, które zostało wcześniej wyznaczone.

Dostawa FCA – Co warto wiedzieć?

Jak konkretnie może przebiegać dostawa FCA? W jakim miejscu należy przewidywać dostarczenia towaru będącego przedmiotem umowy? Przede wszystkim warto pamiętać o tym, że wykorzystanie FCA Incoterms 2020 daje dość duże możliwości w zakresie logistyki i transportu. W grę wchodzi tutaj każdy rodzaj i środek transportu. W procesie transportu towaru mogą być też wykorzystane różne rodzaje transportu, co daje oczywiście większą swobodę i pozwala w wygodny sposób radzić sobie z logistycznymi wyzwaniami.

Co do zasady można tutaj skorzystać z jednej spośród dwóch opcji dostawy. FCA Incoterms 2020 daje możliwość zakończenia dostawy w miejscu, które należy do sprzedającego. Wówczas ta część procesu kończy się wraz z przekazaniem ładunku kurierowi lub osobie wyznaczonej przez kupującego. Znaczenie ma tu akt fizycznego przejścia danych rzeczy z rąk do rąk.

FCA Incoterms 2020 to także możliwość dostawy do wskazanego w umowie miejsca, które nie jest w posiadaniu sprzedającego. Może być to choćby terminal lub port morski. W tej wersji zakończenie dostawy ma miejsce wtedy, gdy zostanie on przekazany przewoźnikowi na środku transportu wysyłanym przez stronę sprzedającą. Ostatni nie ma jednak obowiązku wyładowania towaru.

Warto przy tym pamiętać o tym, że FCA Incoterms 2020 mają charakter dobrowolny. Dlatego wszelkie najbardziej istotne kwestie transakcji muszą znaleźć się w umowie, bo to ona ma wiążący charakter.

Zastosowanie FCA Incoterms 2020

Incoterms 2020 FCA jest powszechnie stosowana w przypadku różnych środków transportu w handlu międzynarodowym. Niesie ze sobą wiele korzyści zarówno sprzedającym, jak i kupującym. Przede wszystkim:

• Jednoznaczność i precyzyjność zasad – wszelkie warunki dostawy FCA ustalane są na podstawie umowy. Zawiera jasno określone ryzyka oraz podział kosztów związanych z transportem.
• Wybór środka transportu – FCA dotyczy wszystkich form transportu: morskiego, drogowego czy lotniczego. Gwarantuje bezpieczeństwo transportu do momentu dostarczenia towaru.
• Kontrola kosztów i ryzyka – jasno określone zasady dot. odpowiedzialności kupującego i sprzedającego w zakresie ponoszonych kosztów. Ryzyko kupującego obejmuje koszty związane z transportem od momentu dostarczenia towarów w określone w umowie miejsce. Sprzedawca ponosi odpowiedzialność za koszty i ryzyka do momentu dostarczenia w miejsce docelowe.
• Międzynarodowa umowa – FCA Incoterms jest stosowane powszechnie na całym świecie. Jest określeniem standardowych zasad w umowach handlowych.

Incoterm FCA – kwestia ubezpieczenia

Co jeszcze warto wiedzieć jeśli chodzi o Incoterm FCA? Zawsze należy minimalizować ryzyka – taka zasada jest cenna niezależnie od tego, którą z reguł Incoterm wybierzemy. Dlatego dużej wagi nabiera także kwestia ubezpieczenia towaru. Specyfika reguły FCA sprawia, że ubezpieczeniem w tym przypadku zajmuje się kupujący. Odpowiedzialność sprzedającego kończy się tu w momencie dostarczenia towaru na własnym placu lub w miejscu, które przewiduje umowa.

EXW a FCA i inne formy

EXW a FCA? Jak ma się opisywana zasada do innych reguł Incoterms? Nie jest przypadkiem, że w sumie mamy aż 11 wzorów składających się na ten zbiór. Wszystko po to, aby można było elastycznie reagować na potrzeby, dobierając właściwy model do potrzeb. Niekiedy pojawiają się jednak pewne wątpliwości. Właśnie w przypadku EXW i FCA bywają one dość spore.

Czym właściwie jest EXW? Ta reguła Incoterms określana jest przy pomocy angielskich słów ‘’Ex Works’’, czyli ‘’z zakładu’’. Największą rolę przypisuje się tutaj kupującemu. Obowiązki sprzedającego są zaś zminimalizowane. Przede wszystkim należy do niego obowiązek dostarczenia towaru w określone miejsce i o wskazanym czasie (sprzedający nie ma obowiązku załadowania towaru ). Udostępnienie towaru jest równoznaczne z końcem roli sprzedającego, to kupujący bowiem musi zadbać o formalności importowe, eksportowe i tranzytowe. Jaka jest więc różnica pomiędzy EXW a FCA? W tym drugim przypadku sprzedający ma więcej obowiązków. Nade wszystko ma obowiązek załadunku i dokonania odprawy celnej w eksporcie.

Komu przydadzą się formuły takie, jak Incoterm FCA?

Komu mogą przydać się umowy takie, jak choćby Incoterm FCA? Wprowadzenie takich zasad było spowodowane chęcią ułatwienia pracy podmiotom, które działają w handlu międzynarodowym. Właśnie dlatego powinny ją poznać osoby, które wiążą swoją przyszłość z taką pracą. Warto przy tym dodać, że podpisywanie umowy i kojarzenie eksportu z importem zawsze jest zajęciem, któremu towarzyszy pewna doza ryzyka czy niepewności. Dobra znajomość zasad jest tym, co pozwala skutecznie redukować stres.

FCA Incoterms 2020 – najczęściej zadawane pytania (FAQ)

• FCA Incoterms co oznacza? FCA (Free Carrier) to reguła Incoterms 2020 oznaczająca, że sprzedający dostarcza towar przewoźnikowi wskazanemu przez kupującego w ustalonym miejscu – np. magazyn, terminal przeładunkowy lub port lotniczy.
• Jakie są warunki dostawy FCA Incoterms? Sprzedający ponosi koszty i ryzyko do momentu przekazania towaru do przewoźnika lub innej osoby wyznaczonej w całym procesie. Odpowiada także za odprawę eksportową. Kupujący ponosi dalsze koszty, w tym transport główny, koszty eksportowych formalności celnych i dostawę końcową.
• Czym FCA różni się od EXW i FOB? W EXW (Ex Works) kupujący odpowiada za cały transport już od magazynu sprzedającego. W FOB (Free On Board) sprzedający dostarcza towar na pokład statku w porcie załadunku. FCA daje większą elastyczność – obejmuje transport lądowy i multimodalny.
• Czy FCA można stosować przy eksporcie morskim? Tak, jednak FCA jest szczególnie zalecane przy transporcie multimodalnym. W przypadku eksportu morskiego częściej stosuje się FOB, choć FCA może być lepszym wyborem, gdy sprzedający nie ma dostępu do portu.
• Jakie dokumenty są wymagane przy FCA? Najczęściej stosowane dokumenty to faktura handlowa, dokumenty przewozowe (np. CMR, AWB) oraz dokumenty potwierdzające odprawę eksportową. W Incoterms 2020 uwzględniono też opcję wystawienia konosamentu z adnotacją „on board” na życzenie kupującego.