Czym jest dekarbonizacja transportu?

Susze, pożary, powodzie – ekstremalne zjawiska pogodowe stają się naszą codziennością. Naukowcy alarmują, że główną przyczyną tych zmian jest działalność człowieka, a w szczególności emisja gazów cieplarnianych. Jednym z największych emitentów jest sektor transportu. Jak możemy ograniczyć ten negatywny wpływ? Czy dekarbonizacja jest odpowiedzią na klimatyczne bolączki? 

Dekarbonizacja transportu — co to jest?

Dekarbonizacja transportu to proces zmierzający do zmniejszenia, a docelowo całkowitego wyeliminowania emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych związanych z działalnością transportową. Celem tego procesu jest ograniczenie negatywnego wpływu transportu na środowisko naturalne i przeciwdziałanie zmianom klimatycznym.

Proces dekarbonizacji transportu obejmuje szereg działań i strategii, które mają na celu:

• Redukcję zużycia paliw kopalnych
• Zwiększenie efektywności energetycznej pojazdów i infrastruktury transportowej
• Przejście na niskoemisyjne lub zeroemisyjne źródła energii
• Optymalizację systemów transportowych i logistycznych
• Promowanie zrównoważonych form transportu

Dekarbonizacja wymaga współpracy rządów, przemysłu, nauki i społeczeństwa. Jest istotnym elementem globalnych wysiłków na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i osiągnięcia celów Porozumienia Paryskiego, które zakłada ograniczenie wzrostu średniej temperatury na Ziemi do poziomu znacznie poniżej 2°C w stosunku do epoki przedindustrialnej.

Dekarbonizacja transportu — zastosowanie w transporcie

Dekarbonizacja transportu może być realizowana na wielu płaszczyznach i obejmować różnorodne rozwiązania. Najważniejsze obszary zastosowania dekarbonizacji w transporcie:

Elektryfikacja pojazdów — jednym z kluczowych elementów dekarbonizacji transportu jest przejście na pojazdy elektryczne. Dotyczy to zarówno samochodów osobowych, jak i autobusów, ciężarówek czy pociągów. Elektryfikacja transportu pozwala na znaczące ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, szczególnie gdy energia elektryczna pochodzi ze źródeł odnawialnych. Przykłady zastosowania:

• Rozwój infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych
• Wprowadzanie elektrycznych autobusów miejskich
• Elektryfikacja linii kolejowych

Wykorzystanie paliw alternatywnych — oprócz elektryfikacji, ważnym kierunkiem dekarbonizacji transportu jest stosowanie paliw alternatywnych, takich jak:

• Wodór (szczególnie w przypadku ciężkiego transportu drogowego i morskiego)
• Biopaliwa (np. biodiesel, bioetanol)
• Syntetyczne paliwa neutralne pod względem emisji CO2

29 listopada 2023 roku Virgin Atlantic zrealizowało pierwszy transatlantycki lot samolotu napędzanego wyłącznie biopaliwem. Airbus A330neo pokonał trasę z Londynu do Nowego Jorku, co stanowiło znaczący krok w dekarbonizacji lotnictwa i pokazało, że zrównoważony transport lotniczy jest coraz bliższy realizacji (pasazer.com). Kilka firm, w tym Airbus, intensywnie pracuje nad rozwojem komercyjnych samolotów napędzanych wodorem, z planem wprowadzenia ich do użytku do 2035 roku. Airbus ogłosił projekt ZEROe, który koncentruje się na różnych technologiach zasilania wodorowego, w tym na turbinach gazowych oraz ogniwach paliwowych. Te technologie mają potencjał całkowitego wyeliminowania emisji CO2, a jedynym produktem ubocznym będzie para wodna. Airbus zainwestował również w rozwój infrastruktury, niezbędnej do produkcji i dystrybucji wodoru na lotniskach​ (airbus.com). 

Sektor lotniczy i morski są trudniejsze do dekarbonizacji w porównaniu do transportu drogowego. Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), e-paliwa, takie jak te produkowane z wykorzystaniem wodoru elektrolitycznego, mogą odegrać kluczową rolę w redukcji emisji w tych sektorach. Do 2030 roku istnieje możliwość osiągnięcia 10% udziału e-paliw w transporcie lotniczym i morskim​ (iea.org).

Poprawa efektywności energetycznej — zwiększenie efektywności energetycznej pojazdów i infrastruktury transportowej to kolejny ważny aspekt dekarbonizacji. Obejmuje on:

• Rozwój lekkich materiałów konstrukcyjnych. Wzrost zastosowania lekkich materiałów, takich jak aluminium, włókno węglowe, czy zaawansowane kompozyty, pozwala na znaczną redukcję masy pojazdów. Przykładowo, zmniejszenie masy pojazdu o 10% może poprawić efektywność paliwową o 6-8%
• Optymalizację aerodynamiki pojazdów. Zmniejszenie oporu powietrza dzięki lepszej aerodynamice może znacząco wpłynąć na zużycie paliwa. W przypadku samochodów poprawa aerodynamiki może zredukować zużycie paliwa o 2-3% przy prędkości autostradowej. 
• Wykorzystanie systemów odzyskiwania energii. Rekuperacja energii, np. przez hamowanie regeneracyjne, jest powszechnie stosowana w pojazdach elektrycznych i hybrydowych. Systemy te pozwalają na odzyskanie nawet 70% energii kinetycznej, która normalnie byłaby tracona podczas hamowania, co znacząco zwiększa zasięg pojazdów elektrycznych i zmniejsza zużycie energii​
• Stosowanie energooszczędnego oświetlenia i sygnalizacji. Przejście na oświetlenie LED w pojazdach oraz na infrastrukturze drogowej (sygnalizacja świetlna, lampy uliczne) może zmniejszyć zużycie energii o 50-80% w porównaniu do tradycyjnych źródeł światła. To nie tylko obniża koszty operacyjne, ale także zmniejsza emisje związane z produkcją energii, wspierając cele dekarbonizacji (iea.org).

Optymalizacja systemów transportowych i logistycznych — efektywne zarządzanie transportem i logistyką może znacząco przyczynić się do redukcji emisji. W tym obszarze dekarbonizacja obejmuje:

• Wdrażanie inteligentnych systemów zarządzania ruchem
• Optymalizację tras i harmonogramów dostaw
• Promowanie współdzielenia pojazdów i ładunków
• Rozwój multimodalnych systemów transportowych

Zaawansowane systemy zarządzania flotą, które optymalizują trasy i styl jazdy kierowców, mogą poprawić efektywność paliwową o 10-15%. Te technologie umożliwiają monitorowanie zużycia paliwa w czasie rzeczywistym, co pozwala na szybką reakcję i dalsze oszczędności energetyczne ​(Jacobs, Defining the pathway for decarbonization in the transport sector, 2023).

Promocja zrównoważonej mobilności — ważnym elementem dekarbonizacji transportu jest zmiana zachowań i preferencji użytkowników. Obejmuje to rozwój infrastruktury rowerowej i pieszej, promowanie transportu publicznego, wprowadzanie stref niskoemisyjnych w miastach oraz prowadzenie edukacji i kampanii społecznych na rzecz zrównoważonej mobilności.

Innowacje technologiczne — innowacje technologiczne odgrywają kluczową rolę w dekarbonizacji transportu, obejmując rozwój baterii o większej pojemności i krótszym czasie ładowania, badania nad nowymi materiałami i technologiami produkcji paliw alternatywnych, zastosowanie sztucznej inteligencji i big data w optymalizacji systemów transportowych oraz rozwój autonomicznych pojazdów.

Wyzwania związane z dekarbonizacją transportu

Przejście na niskoemisyjne technologie często wiąże się z wysokimi nakładami inwestycyjnymi. Jednym z wyzwań w dekarbonizacji transportu jest wysoki koszt zrównoważonych paliw. Nawet w 2030 roku całkowity koszt posiadania ekologicznych alternatyw, takich jak biodiesel czy e-metanol, może być 1,3 do 1,9 razy wyższy niż tradycyjnych paliw, co utrudnia ich masowe wdrożenie ​(mckinsey.com).

Jednym z głównych wyzwań jest rozwój nowej infrastruktury, zwłaszcza stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Wraz z rosnącą liczbą samochodów elektrycznych na drogach, istnieje pilna potrzeba rozbudowy sieci ładowania, aby umożliwić użytkownikom swobodne korzystanie z tych pojazdów na dłuższych trasach i w bardziej odległych miejscach. 

Technologia jest kolejnym obszarem wymagającym znaczących inwestycji i badań. W szczególności rozwój technologii baterii oraz produkcji zielonego wodoru jest kluczowy dla zrównoważonego rozwoju sektora transportowego. Produkcja zielonego wodoru, który mógłby zasilać pojazdy wodorowe, również wymaga innowacji, aby stać się opłacalną i szeroko dostępną.

Kolejnym wyzwaniem są regulacje prawne. Obecne przepisy często nie nadążają za postępem technologicznym, co może tworzyć bariery dla wdrażania nowych rozwiązań. Dlatego ważne jest, aby prawo ewoluowało w taki sposób, by promować innowacje i wspierać cele dekarbonizacji.

Ostatecznie, akceptacja społeczna stanowi wyzwanie, które nie może być pominięte. Konsumenci muszą być przekonani o korzyściach płynących z nowych technologii, zarówno pod względem ekologicznym, jak i ekonomicznym. Tylko wtedy, gdy społeczeństwo będzie gotowe przyjąć te zmiany, możliwe będzie osiągnięcie pełnej dekarbonizacji transportu.

Zielone wysyłki z GlobKurier.pl 

GlobKurier.pl, jako dynamicznie rozwijający się partner logistyczny, oferuje kompleksowe usługi transportowe, które mogą wspierać Twoje cele związane z dekarbonizacją. Dzięki szerokiemu wachlarzowi opcji transportowych, w tym możliwość wyboru najbardziej efektywnych i ekologicznych metod przesyłek, Twoja firma może znacząco zredukować emisje związane z transportem towarów.