Nearshoring — klucz do nowoczesnej strategii łańcucha dostaw

Zaczęło się od pandemii, ale na tym się nie skończyło. Globalne zawirowania, przerwane dostawy, zatkane porty i rosnące koszty logistyki sprawiły, że wiele firm na nowo zaczęło analizować swoje łańcuchy dostaw. Pojawiło się pytanie: czy nadal opłaca się produkować na drugim końcu świata? Coraz więcej przedsiębiorstw znajduje odpowiedź w nearshoringu – strategii, która oferuje większą kontrolę, elastyczność i odporność na zakłócenia.

Nearshoring definicja

Nearshoring co to? To praktyka biznesowa polegająca na przenoszeniu procesów operacyjnych do krajów geograficznie bliskich, zazwyczaj sąsiadujących lub znajdujących się w tym samym regionie co kraj macierzysty firmy. W przeciwieństwie do offshoringu, który zakłada przeniesienie działalności do odległych lokalizacji (np. z Europy do Azji), nearshoring koncentruje się na regionach bliższych, które często dzielą podobne strefy czasowe, uwarunkowania kulturowe i niekiedy również językowe.

Co to jest nearshoring i jak zmienia podejście do produkcji?

1. Elastyczność łańcucha dostaw — skrócenie dystansu geograficznego umożliwia szybsze reagowanie na zmiany popytu. Firmy mogą dynamiczniej dostosowywać wielkość produkcji i wprowadzać nowe produkty w krótszym czasie.
2. Zrównoważony rozwój — krótsze łańcuchy dostaw oznaczają mniejszą emisję CO2 związaną z transportem. Według World Economic Forum, transport towarów odpowiada za około 8% globalnej emisji CO2, a nearshoring pozwala znacząco zredukować ten ślad węglowy.
3. Redukcja ryzyka — pandemia COVID-19 ujawniła słabości rozległych, globalnych łańcuchów dostaw. Nearshoring pomaga firmom lepiej zarządzać ryzykiem poprzez dywersyfikację źródeł zaopatrzenia i zmniejszenie zależności od pojedynczych, odległych dostawców.
4. Zmiana struktury kosztów — choć koszty pracy mogą być wyższe niż w odległych regionach, oszczędności na transporcie, logistyce i zarządzaniu ryzykiem często równoważą tę różnicę. Badania McKinsey wskazują, że koszty transportu międzynarodowego wzrosły nawet o 300% w niektórych korytarzach logistycznych od 2019 roku.
5. Rozwój automatyzacji — firmy często łączą nearshoring z automatyzacją procesów produkcyjnych, co pozwala zachować konkurencyjność kosztową przy jednoczesnym skróceniu łańcuchów dostaw.
6. Zbliżone środowisko kulturowe i prawne — praca z partnerami z tego samego regionu oznacza zazwyczaj mniejsze różnice kulturowe i prawne, co ułatwia współpracę, komunikację i spełnianie wymogów regulacyjnych.

Przykład z branży odzieżowej

Przykładem skutecznego wdrożenia nearshoringu jest strategia firmy Inditex (właściciel marki Zara), która utrzymuje znaczną część produkcji w Hiszpanii, Portugalii i Maroku, co pozwala jej wprowadzać nowe kolekcje do sklepów w ciągu 2-3 tygodni, podczas gdy tradycyjny model oparty na dalekim offshoringu wymaga nawet 6 miesięcy.

Nearshoring reprezentuje fundamentalną zmianę w myśleniu o produkcji. Od modelu opartego wyłącznie na minimalizacji kosztów jednostkowych do bardziej zrównoważonego podejścia. Teraz liczy się elastyczność, odporność na zakłócenia i całkowity koszt posiadania produktu.

Nearshoring – korzyści, które przekonują firmy do zmian

Nearshoring zyskał szczególnie na znaczeniu w ostatnich latach, zwłaszcza po doświadczeniach z globalną pandemią COVID-19 i wynikającymi z niej zaburzeniami w łańcuchach dostaw. Firmy stosują tę strategię w następujących sytuacjach:

1. Dywersyfikacja ryzyka łańcucha dostaw

Według raportu Deloitte z 2023 roku, 62% firm produkcyjnych aktywnie wdrażało strategie dywersyfikacji łańcuchów dostaw, a nearshoring był jednym z głównych elementów tych strategii. Przeniesienie produkcji bliżej rynków docelowych zmniejsza zależność od pojedynczych, odległych dostawców.

2. Redukcja kosztów logistycznych

Badanie McKinsey & Company z 2022 roku wskazuje, że koszty transportu międzynarodowego wzrosły nawet o 300% w niektórych korytarzach logistycznych od 2019 roku. Nearshoring pozwala znacząco obniżyć koszty transportu i skrócić czas dostawy do klientów końcowych.

3. Zrównoważony rozwój i ślad węglowy

Według danych World Economic Forum, transport towarów odpowiada za około 8% globalnej emisji CO2. Firmy dążące do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju coraz częściej wybierają nearshoring, aby ograniczyć emisje związane z transportem na długie dystanse.

Nearshoring na rynku europejskim

Europa stanowi doskonały przykład regionu, gdzie nearshoring rozwija się dynamicznie. Kraje Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polska, Rumunia i Czechy, stały się atrakcyjnymi lokalizacjami dla firm z Europy Zachodniej. Według danych Eurostatu z 2023 roku, wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej wzrosła o 14% rok do roku, głównie za sprawą projektów nearshoring. Polska znajduje się w czołówce tych statystyk, przyciągając inwestycje w sektorach takich jak motoryzacja, elektronika i produkcja przemysłowa.

Nearshoring vs. offshoring vs. reshoring — różnice i zastosowanie

Choć nearshoring zyskuje dziś na popularności, warto rozumieć, jak różni się od dwóch innych strategii lokalizacyjnych: offshoringu i reshoringu.

Offshoring to przeniesienie produkcji lub usług do krajów znacznie oddalonych, często położonych na innych kontynentach. Celem tej strategii jest przede wszystkim znaczące obniżenie kosztów pracy – firmy decydują się na lokalizacje takie jak Chiny, Indie czy Wietnam, gdzie dostępna jest duża, tańsza siła robocza oraz rozwinięta infrastruktura produkcyjna. Jednak korzyści kosztowe często równoważone są przez ryzyka: długie i podatne na zakłócenia łańcuchy dostaw, bariery językowe, różnice kulturowe oraz napięcia geopolityczne, które mogą utrudniać stabilne prowadzenie działalności.

Z kolei reshoring polega na powrocie działalności operacyjnej do kraju macierzystego. Ta strategia zyskuje na znaczeniu zwłaszcza w kontekście rosnącej niepewności globalnej i dążenia do pełniejszej kontroli nad produkcją. Reshoring pozwala skrócić łańcuchy dostaw do minimum, zwiększyć przejrzystość operacyjną i lepiej wspierać lokalną gospodarkę. Wiąże się jednak z istotnie wyższymi kosztami pracy i ograniczoną dostępnością niektórych zasobów czy specjalistów, co może wpłynąć na konkurencyjność cenową firmy.W praktyce żadna z tych strategii nie jest uniwersalna – wiele firm decyduje się dziś na model mieszany, łącząc różne podejścia w zależności od charakteru produktów, wymagań rynku i długoterminowych celów biznesowych.

Wpływ geopolityki na decyzje o nearshoringu

Napięcia geopolityczne odgrywają istotną rolę w przyspieszeniu trendu nearshoring. Konflikt handlowy między USA a Chinami, wojna w Ukrainie oraz napięcia na Bliskim Wschodzie skłoniły wiele firm do przemyślenia swoich strategii łańcucha dostaw. Według badania przeprowadzonego przez Supply Chain Dive w 2023 roku, 78% dyrektorów ds. łańcucha dostaw wskazało bezpieczeństwo geopolityczne jako jeden z trzech najważniejszych czynników wpływających na decyzje lokalizacyjne, wyprzedzając nawet koszty operacyjne (73%).

Przyszłość nearshoringu

Analitycy przewidują, że trend nearshoring będzie się nasilał w nadchodzących latach. Raport Światowego Forum Ekonomicznego z 2023 roku sugeruje, że do 2030 roku może nastąpić reorganizacja globalnych łańcuchów dostaw wartości nawet do 30% ich obecnej struktury, z wyraźnym przesunięciem w kierunku rozwiązań regionalnych.

Kluczowe czynniki, które będą napędzać dalszy rozwój nearshoringu to:

1. Postępująca automatyzacja i robotyzacja, która zmniejsza znaczenie niskich kosztów pracy
2. Rosnące koszty transportu międzynarodowego
3. Zaostrzające się regulacje dotyczące emisji CO2
4. Niepewność geopolityczna i dążenie do zwiększenia odporności łańcuchów dostaw

Nearshoring definicja – dlaczego warto rozważyć ten model w biznesie?

Nearshoring nie jest uniwersalnym rozwiązaniem dla wszystkich firm i wszystkich procesów biznesowych. Wymaga dokładnej analizy specyfiki branży, struktury kosztów, wymagań klientów i strategicznych celów firmy. Najskuteczniejsze strategie często łączą elementy nearshoringu, offshoringu i reshoringu – w zależności od charakteru produktów czy etapu rozwoju przedsiębiorstwa.

Oferta dla firm

Kluczowe jest regularne ocenianie łańcucha dostaw pod kątem równowagi między kosztami, elastycznością i odpornością na zakłócenia. W tym kontekście ogromną rolę odgrywa logistyka – a dobrze dobrany partner, taki jak GlobKurier.pl, może znacząco ułatwić obsługę międzynarodowych przesyłek, niezależnie od przyjętej strategii lokalizacyjnej. Dzięki kompleksowej ofercie dla firm GlobKurier.pl wspiera zarówno przedsiębiorstwa produkcyjne, jak i handlowe w budowaniu efektywnych i elastycznych łańcuchów dostaw.